Robin, Parels en Oesters, vanwaar deze naam?
'In samenwerking met het kwaliteitsnetwerk doorlopen we een jaarlijkse cyclus, waarin we zoeken naar parels en oesters, door bij elkaar in de keuken te kijken. Een parel is iets dat goed gaat en waar anderen van kunnen leren. Een zandkorrel in een oester heeft de potentie een parel te worden. Met andere woorden: een oester is een onderwerp waaraan gewerkt moet worden. Het doel is te leren van elkaar. Door het kwaliteitsnetwerk creëer je bewust ruimte om met zijn allen kritisch naar de kwaliteit van de zorg te kijken.'
Hoe werkt de methode?
'Het is een van oorsprong Engelse methode die naar de Nederlandse praktijk vertaald is. In de jaarlijkse cyclus doorloop je vaste stappen, zoals: Standaarden bepalen, zelfreview, reviewdag, reviewrapport voor instellingen, reflectie en actie, een landelijk rapport en een bijeenkomst. Na een jaar worden de standaarden tegen het licht gehouden en start de cyclus opnieuw. Deze cyclus richt zich op verschillende domeinen, zoals ‘veiligheid en risicomanagement’, ‘personeel’, ‘cliënten en familie’, ‘in-, door- en uitstroom’ en ‘het zorgprogramma.'
'Het kwaliteitsnetwerk draait nu voor het derde jaar, met alle FPA’s is een volledige cyclus doorlopen. De ervaringen zijn zeer positief. De methode helpt enorm goed om verbeterplannen op te stellen en er concreet mee aan de slag te gaan.'
Het kwaliteitsnetwerk spreekt ook ieder jaar een ander thema af?
'Ja, klopt. Naast de domeinen is er een onderwerp waar extra op wordt doorgevraagd. In 2015 was dat ‘seksualiteit’. Dit jaar is het thema ‘de inzet van ervaringsdeskundigen.'
Zijn er nu afspraken gemaakt over seksualiteit?
'De grote vraag was: Is er binnen de FPA ruimte voor het beleven van seksualiteit? Beleid is belangrijk, maar het gaat vooral om de volgende stap: hoe geef je er vorm aan?'
En?
'Uit alle gesprekken die we voerden bleek dat er op de FPA weinig ruimte is voor gezonde seksualiteit en dat het onderwerp nauw samenhangt met het bezoekbeleid.'
'Seksualiteit bleek geen standaard gespreksonderwerp. De regel dat de deur open moet blijven als er bezoek op de kamer is, helpt niet echt mee. Daarnaast is het logeerhuis wegbezuinigd, en er wordt geen zaken meer gedaan met escortbureaus. De mogelijkheden zijn eerder zijn afgenomen dan toegenomen. En we constateerden dat medicijnen invloed hebben op beleving, terwijl er wel degelijk een behoefte is. Al met al is het thema seksualiteit nu beter bespreekbaar geworden. Een werkgroep buigt zich nu over de vragen die er liggen en leidt dat tot afspraken.'
Wat is een reviewdag?
'Een reviewdag houdt in dat er een team externen van andere FPA’s (zowel behandelaren, verpleegkundigen als ook een cliënt) op bezoek komt. De gespreksonderwerpen komen voort uit de zelfreview die we van te voren uitgevoerd hebben. Ook is er vooraf contact geweest tussen een externe ‘cliëntreviewer’ en een cliënt van Kompas. Tijdens de reviewdag worden we bevraagd, krijgen we tips, en nemen de reviewers onze ‘parels’ weer mee naar hun eigen instelling. Echte kruisbestuiving van kennis uit de praktijk dus. Daarna weten we beter op welke fronten we ons zelf als afdeling willen ontwikkelen.'
Wat zijn de parels van Kompas?
'Ons familiebeleid werkt goed. Er wordt veel aandacht besteed aan het informeren en betrekken van het sociaal systeem. Ook zijn we trots op de manier waarop het samengewerkt wordt tussen psychiater, psycholoog en verpleegkundig specialist. Zij delen hun visie en de lijntjes zijn kort. De cliënt plukt hier de vruchten van.
Een andere parel is dat we werken met twee maatschappelijk werkers, echte duizendpoten. Zij zijn aanspreekpunt, starten het sociale systeem op, helpen met financiën en zorgen voor doorstroming. Zowel het team als de cliënten zijn hier zeer gelukkig mee.
En we zijn er trots op dat we een stabiel team hebben, met veel kennis en hart voor de zaak. Er is een open sfeer: iedereen weet elkaar makkelijk te vinden, de deuren staan letterlijk èn figuurlijk open.'
En de oesters?
'Het ontbreken van multidisciplinaire intervisie bijvoorbeeld, waardoor we als team soms te reactief handelen. Verder is de feedback op ons bezoekbeleid zinvol: bezoekers worden nu ontvangen in de woonkamer of op de kamer van de cliënt, met de deur open. Er is geen familie- of spreekkamer, hierdoor is er weinig privacy. Hoe om te gaan met kinderbezoek is een apart item: verschillende mannen en vrouwen hebben kinderen. Laat je hen op bezoek komen terwijl je weet dat er hier ook mannen met pedofiele behoeftes kunnen verblijven? Is dat veilig en verantwoord? Daar gaan we nu mee aan de slag.'
Waar ben jij het meest tevreden over?
'Dat cliënten betrokken zijn bij het verbeteren van de kwaliteit. Zij hebben een duidelijke rol, ze denken mee en leveren zo een concrete bijdrage.'
Meer informatie? Neem contact op met Robin Jager: r.jager@propersona.nl
