purper 36
jaargang 6 2015
STIGMA

Peter Hoek van Dijke is naast teamleider van FACT Arnhem ook co-trainer bij de cursus ‘Werken met eigen ervaringen’, WME. De verhalen van cursisten over stigma raken hem in het hart. ‘Ik wil dat deze mensen erbij horen.’


Door Hanneke Sizoo

08
MET EEN
WORSTELEN
Peter: ‘Cursisten geven tijdens deze cursus altijd een presentatie. Met toestemming van cursist Anne bied ik een verhaal aan voor Purper.’

‘Vorige week kwam ik een oud hulpverlener van mij tegen. Zij vroeg hoe het met mij ging, dus ik vertelde dat het al een redelijk lange tijd erg goed gaat. Ze vond het leuk en goed dat te horen en ze vroeg waar ik nu woonde. Ik zei haar dat ik nu in een koophuis woon, samen met mijn vriend.


De hulpverlener zei toen: ‘Wat ontzettend goed en knap dat hij bij je is gebleven.’ Ik vond het verder leuk dat ik de hulpverlener heb kunnen vertellen dat het mij goed gaat, maar er bleef één zin bij mij hangen:’Wat ontzettend goed en knap dat hij bij je is gebleven’.


Ik heb vaker dergelijke reacties gehad van mensen om mij heen en van hulpverleners. Ik vraag mij dan af: Waarom is het goed en knap van hem? Omdat ik een psychiatrisch label heb, is het van mijn partner ’knap als dat hem lukt’. Mijn vorige partner was minder knap in het met mij kunnen omgaan. Ik werd geslagen omdat ik niet te hanteren was. Ik was namelijk wel eens onredelijk en ik had mijn emoties niet altijd in bedwang. Maar bovenal: ik was gek, gestoord, ik spoorde niet.


Ik ben een verslaafde borderliner met een posttraumatische stressstoornis. Als ik niet gelukkig ben in mijn relatie dan komt dat omdat ik niet goed genoeg ben voor de ander, of omdat ik het er zelf naar gemaakt zou hebben, kortom mijn schuld. Als ik wel gelukkig ben in mijn relatie dan komt dat ineens niet door mij maar omdat de ander zo ruimhartig is om ondanks al mijn tekortkomingen, evengoed van mij te houden. Jammer.


Toen die hulpverlener dat vorige week tegen mij zei had ik liever gehoord dat ze had gezegd: ‘Jeetje, wat goed dat jullie je er samen doorheen geslagen hebben.’

Gelijkwaardigheid is belangrijk! Voor mensen in de psychiatrie, voor mensen op zich.


Ik vind mijn vriend ontzettend lief en ik ben blij dat hij bij mij is gebleven in moeilijke tijden, net zo blij dat ik ben dat ik bij hem ben gebleven in moeilijke tijden. Wij hebben dit samen gedaan.’


Anne

JE ZAL MAAR EEN PARTNER ZIJN VAN IEMAND MET EEN PSYCHIATRISCHE AANDOENING

Tijdens de cursus WME leren cursisten met een psychiatrisch verleden hoe zij hun eigen ervaringen kunnen inzetten. Iets betekenen voor een ander, professionele afstand nemen tot je eigen verhaal, leren dat je op een andere manier naar je ziekte kunt kijken. Om zo een ander hoop te geven, de weg te wijzen.

Co-trainer Peter Hoek van Dijke: ‘In de loop van de cursus zie je de groep minder veroordelend naar zichzelf kijken: ‘Ik ben ziek geweest, ik heb het overleefd en er veel van geleerd. Het geleerde zet ik in om iets te betekenen voor een ander.’ Een belangrijk onderwerp daarbij is de reactie van de buitenwereld. We praten over stigma, een ingewikkeld en lastig te beïnvloeden thema. We leren cursisten hun verhaal in eigen woorden te vertellen aan hun omgeving. Jezelf niet onderuit halen, alleen vertellen wat je kwijt wilt. Hoe verder je bent op weg naar herstel, hoe meer je kunt vertellen. Je zou kunnen zeggen: stigma bestaat niet, alleen zelf-stigma bestaat. Met andere woorden: als je jezelf als ‘gek’ beoordeelt, dan is het ook zo. Aandacht voor stigma moet van twee kanten komen.’


Uit de kast

‘Stigma ligt subtiel verscholen binnen onze eigen opvattingen,’ zegt Peter. ‘De reactie van de hulpverlener in het verhaal van deze cursist is daar een mooi voorbeeld van. Wij kijken naar cliënten als hulpverleners. Maar cliënten zijn niet op alle momenten cliënt. Het is aan hen om te laten zien dat er ook een andere wereld achter schuilt. Door te geloven in jezelf, ontwikkel je het gevoel dat je meer bent dan cliënt alleen. Alleen dan kun je je zelf pas ontworstelen aan stigma.’


Peter: ‘Soms zie je in een contactadvertentie staan: Klein gebrekje geen bezwaar. En zeg nou zelf, wie van ons heeft er geen gebrekje. Ik ben het gaan doen: mijn eigen kwetsbaarheid inzetten binnen deze cursus. Ik denk dat het goed is dat meer hulpverleners uit de kast komen. In die zin, dat zij open zijn over hun eigen kwetsbaarheid. Dat helpt gelijkwaardigheid te bevorderen en het stigma te doorbreken.’

Reageren op dit onderwerp? Mail je reactie naar purper@propersona.nl

GEBREKJE GEEN BEZWAAR
Peter Hoek van Dijke
Sluitenvorige pagina'svolgende pagina's
Sluiten

Reactie

Stuur een reactie naar de redactie
Sluiten